Flevoland onderzoekt radicalisering en extremisme: gemeenten slaan de handen ineen

Zes gemeenten in Flevoland hebben samen een onderzoek laten uitvoeren naar radicalisering en extremisme. De belangrijkste conclusie: de situatie in Flevoland sluit grotendeels aan bij landelijke trends.

Het onderzoek – een zogenoemde fenomeenanalyse – is uitgevoerd door het Verwey-Jonker Instituut en RadarAdvies, in opdracht van de gemeenten Almere, Dronten, Lelystad, Noordoostpolder, Urk en Zeewolde.

Onderzoek naar radicalisering 
Radicalisering is het proces waarbij mensen zich steeds verder afkeren van de samenleving. In sommige gevallen leidt dat tot extremisme: dreigend of gewelddadig gedrag, vaak vanuit ideologische overtuigingen. 

Denk bijvoorbeeld aan (gewelddadige) acties die kunnen voortkomen uit extreemrechtse denkbeelden, het volledig afwijzen van de overheid en instituties of jihadisme. De gemeenten willen beter zicht krijgen op deze processen, juist omdat radicalisering zich vaak onder de radar ontwikkelt. 

Dat inzicht draagt bij om incidenten zoveel mogelijk te voorkomen door tijdig onderliggende problematieken te signaleren en met mensen in contact te komen. Hoewel er in Flevoland weinig grote incidenten plaatsvinden, zijn er groeiende zorgen over wat zich online afspeelt, vooral onder jongeren. Ook maatschappelijke spanningen zoals wantrouwen richting de overheid en polarisatie kunnen een rol spelen.

Onderzoeksresultaten 

• de ontwikkelingen in Flevoland komen overeen met landelijke patronen

• signalen van rechts- en anti-institutioneel extremisme en jihadisme zijn in Flevoland beperkt aanwezig 

• zoals in de rest van Nederland kunnen ook in Flevoland acties vanuit deze typen extremisme niet worden uitgesloten

• professionals geven aan dat er mogelijk meer speelt dan momenteel in beeld is, waardoor signalen gemist kunnen worden, mede door gebrek aan kennis 

• het online domein speelt een belangrijke rol, vooral in het beïnvloeden van jongeren

• wat zich online afspeelt rond radicalisering blijft vaak moeilijk zichtbaar, mede door de snelheid en ongrijpbaarheid van het digitale domein

• lokale factoren als armoede, sociale ongelijkheid, polarisatie en wantrouwen vergroten mogelijk de risico’s 

Benodigdheden 

• de onderzoekers doen aanbevelingen die de gemeenten helpen om hun aanpak te versterken 

• versterk de samenwerking tussen veiligheid, zorg, onderwijs en sociaal domein

• zorg voor duidelijke meldstructuren, zodat signalen van radicalisering en extremisme beter worden opgepakt 

• verbeter de kennis over wat wel en niet mag bij het delen van informatie, zodat professionals effectiever kunnen handelen 

• vergroot kennis en bewustzijn over verschillende vormen van extremisme en hun onderliggende voedingsbodems

• investeer in preventie onder jongeren, via onderwijs, jongerenwerk en digitale weerbaarheid 

Vervolg
In het najaar van 2025 organiseren de zes gemeenten een regionale werksessie met ketenpartners. Daar wordt besproken hoe de aanbevelingen in de praktijk worden gebracht. Voor meer informatie, kan men het onderzoek lezen. 

(Bron: Persbericht Gemeente Almere)