Plastic PeukMeuk-actiedag breekt records

Op zaterdag 5 juli was het Plastic PeukMeuk in Nederland. In het hele land kwamen opruimhelden in actie om peuken te rapen én te tellen, op meer dan honderd plekken in het hele land. Daarmee was de zevende editie van deze actiedag, die zich richt op bewustwording én effectieve regelgeving, met meer locaties en gerapporteerde aantallen dan ooit tevoren een groot succes. 25 Landen sloten zich aan bij dit Nederlandse initiatief onder de noemer No Butts Day. In totaal werden 964.000 peuken geteld, de oogst van voor de meeste deelnemers slechts een uurtje rapen.

Giftigste stuk zwerfafval
Het sigarettenfilter is met afstand het meest gevonden en giftigste stuk zwerfafval. Uit onderzoek van CE Delft blijkt dat één enkele peuk tot 1000 liter water kan verontreinigen. Dagelijks belandt er een vrachtwagenlading vol aan peuken op de Nederlandse straat en in de natuur. 

Organisator Bernadette Hakken: “Ik ben blij door de geweldige opkomst, het enthousiasme van de deelnemers en de reacties van omstanders. Maar deze dag maakt tegelijkertijd pijnlijk duidelijk dat dit probleem niet uit de wereld te helpen valt zonder regelgeving. 

Want al zouden we 365 dagen per jaar een PeukMeuk-dag houden, dan is dat met zo’n zeven miljard op de Nederlandse straat achtergelaten peuken nog steeds geen eerlijke wedstrijd. Daarom pleit ik voor een Europees verbod op het plastic filter.

Dat luidde eerder al het einde in van het plastic rietje en wattenstaafje, en als we echte slagen willen maken wat betreft schade aan ons ecosysteem, dan staat het sigarettenfilter met stip op de eerste plaats.”

Angstaanjagende aantallen
PeukMeuk wordt al sinds 2019 georganiseerd door het Plastic Peuken Collectief, met het Peukenmeisje Bernadette Hakken als boegbeeld. Zij startte de dag in het Gelderse Oosterbeek, waar twintig vrijwilligers haar verwelkomden en 3882 peuken raapten rond het gemeentehuis. 

De gemeente Teylingen was ‘goed’ voor 21.000 stuks, Zwerfie Rotterdam haalde er 33.492 van straat, Zero Waste Apeldoorn deed met 24.000 hun naam eer aan net als Cleanup Hoorn met 27.000 peuken. De absolute koploper bleek Utrecht.

Niet helemaal onverwacht, want de Domstad was het epicentrum van de actiedag, waar het Peukenmeisje en de lokale opruimheld Plandelman trakteerden op poffertjes en mocktails via de Wastebar in ruil voor geraapte filters. 

Een grote asbak 
Zo trokken ze de aandacht met een enorme peukenberg en -zuil op de Neude en ander afschrikwekkend informatiemateriaal. Met de ‘donatie’ van de plandelgroep uit Terwijde (een dikke achtduizend stuks) en een plandelactie op het rookvrije Utrecht Science Park, waar een strook van 200 meter al ruim vierduizend peuken opleverde, kwam het eindtotaal van Utrecht uit op 53.184 opgeraapte peuken. 

Anton ‘Plandelman’ Damen: “In feite is Utrecht één grote asbak. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het in de rest van het land niet anders is. Alle bordjes over rookvrije generatie en verboden te roken-gebieden ten spijt: dat is helaas een vorm van magisch denken. 

Want rookvrij betekent in de praktijk absoluut niet peukvrij. Terwijl we inzetten op een Europees verbod is het zaak om in afwachting daarvan rokers te helpen hun peuk op de goede plek te deponeren – dus niet op straat, maar in de afval- of zakasbak.”

Records gebroken 
Op andere plekken in het land werden records gebroken. Zo noteerde de Leidsche Grachtwacht maar liefst 35.000 stuks. Samen met de eerdere edities hebben de Leidse PeukMeuk-deelnemers opgeteld inmiddels meer dan 100.000 peuken geraapt. 

“Wat er dus daadwerkelijk in heel Leiden aan peuken op straat moet liggen is dus schrikbarend”, aldus organisator Liselotte Rambonnet. “Dat getal van 100.000 lijkt heel wat, maar dat is wat er elke seconde ter wereld aan peuken op de grond valt. Slechts één zo’n seconde hebben we nu met vijf Leidse Edities op weten te rapen.”

Onzichtbare milieuramp
In Nederland worden elk jaar zo’n 10 miljard sigaretten verkocht. Naar schatting belanden twee op drie peuken niet in de asbak, maar op straat, in de natuur of in het water. Ze zijn klein maar absoluut niet onschuldig. 

Bijna alle sigarettenfilters zijn gemaakt van celluloseacetaat, een kunststof die uit elkaar valt in vervuilende microplastics. Daarnaast lekt een peuk enorme hoeveelheden toxische stoffen die het bodem- en waterleven verstoren. De sigarettenfilter is, in aantal, de grootste vorm van plasticvervuiling wereldwijd.

Plastic Peuken Collectief
Het Plastic Peuken Collectief is een landelijk samenwerkingsverband van tientallen milieuorganisaties en bedrijven. Het collectief wordt ondersteund door honderden individuele peukenrapers en een groeiende groep ambtenaren en politici. 

Belangrijkste partners uit de milieubeweging: Stichting De Noordzee, Het Peukenmeisje, Plandelman, GoClean, Zwerfie Rotterdam en Fair Resource Foundation. Die laatste lanceerde recent de campagne No Plastic Filter om een filterverbod in Europees verband te regelen. Op dat platform worden steunbetuigingen verzameld en informatie verzameld: https://noplasticfilter.org/ 

(Bron: Persbericht Het Peukenmeisje)